หากพูดถึงเกจวัดแรงดัน หรือ Pressure Gauge อย่างที่ทราบว่าเป็นเครื่องมือวัดความดันที่ได้รับความนิยมอย่างมากเพราะการติดตั้งที่ง่าย ใช้งานง่ายไม่ซับซ้อน สามารถใช้ได้ทั้งโรงงานอุตสาหกรรม โรงพยาบาล โรงแรม งานอาคารต่างๆ ในบทความนี้ช่างวัดจะพามาทำความรู้จักหน่วยที่ใช้ในการวัดความดัน
ความดันเป็นค่าตัวแปรที่สำคัญมากตัวหนึ่งในการวัด เพราะนอกจากทราบค่าเป็นความดันแบบตรงตัวแล้ว ยังสามารถที่จะวัดค่าอื่นๆ ทางอ้อมโดยใช้หลักการของความดันได้อีกด้วย เช่น
- การวัดค่าอัตราการไหลหรือ Flow สามารถใช้เครื่องมือวัดความดันแตกต่างมาคำนวณค่าการไหล โดยใช้ตัววัดการไหลเช่น ออริฟิส มาติดตั้งในไลน์ท่อ เกิดความดันแตกต่างที่ตกคร่อมอยู่
- การวัดระดับของของเหลวภายในถังหรือภาชนะ สามารถใช้หลักการวัดความดันแตกต่างหรือดิฟเฟอเรนเชียล ที่เกิดจาก สแตติกเฮด (Static Head) ได้
- การวัดอุณหภูมิแบบเติมของเหลวในกระเปาะ (Filled Thermal) โดยสามารถเปลี่ยนค่าอุณหภูมิเป็นความดันก่อนแล้วอ่านค่าอุณภูมิในรูปของความดันได้
ความดัน (Pressure) หมายถึง แรงที่กระทำลงอย่างสม่ำเสมอในแนวตั้งฉากบนพื้นที่ที่กำหนด ถ้ากำหนดให้ F คือ แรงที่กระทำ , A คือพื้นที่ที่ถูกกระทำ , P คือความดันที่เกิดขึ้น จะได้
สมการความดันจะได้เป็น P = F/A
หน่วยที่ใช้ในการการอ่านค่าเกจวัดแรงดัน
หน่วยวัดความดันใน เกจวัดความดัน ที่นิยมใช้และเจอบ่อยๆจะมี
Bar บาร์ (ระบบ SI)
Kgf/cm2 กิโลกรัมต่อตารางเซนติเมตร (ระบบแมติก) คนไทยเรานิยมเรียกว่า กิโล เฉยๆ
PSI ปอนด์ต่อตารางนิ้ว (ระบบอังกฤษ)
mmg มิลลิเมตรปรอท
atm ค่าความดันอากาศมาตราฐาน
pa ( pascal ระบบแมติก ) ส่วนใหญ่จะพบเป็น kpa หรือ mpa
1 Psi = 6.89476 kPa
1 kPa = 0.010197 ksc
100 kPa = 1 bar
1 Bar = 10 m.
1 inch = 25.4mm
1 pound = 1/2.204 kg
1 kg = 9.806 N
1 bar = 100000 N/m2
0.98 kg/cm2 = 1 Bar
1 bar = 100,000 Pa = 100 kPa = 0.1 MPa.
1 bar = 100 kPa (kilopascals) = 1,000,000 dynes per square centimeter (baryes) = 0.987 atm (atmospheres)
atmosphere, which now is defined to be 1.01325 bar exactly
1 dbar = 0.1 bar = 10 kPa = 100,000 dyn/cm2
1 cbar = 0.01 bar = 1 kPa
1 mbar = 0.001 bar = 0.1 kPa = 1 hPa (hectopascal) = 1,000 dyn/cm2
14.51 ปอนด์ หรือ Psi จะมีค่าเท่ากับ 1 บาร์ หรือ Bar ทั้ง2ค่าเป็นหน่วยวัดแรงดัน ในระบบสากล SI
ส่วนปอนด์ที่บอกน้ำหนักมวลนั้น เป็นหน่วยของอังกฤษที่มีค่า 2.2 ปอนด์เท่ากับ 1 กก.ในระบบ SI
ส่วน 1 บาร์ที่เท่ากับ 10 เมตร-น้ำ นั้นคือหน่วยบอกแรงดันน้ำ ของปั้มน้ำที่สามารถส่งแรงดันน้ำได้ที่ความสูง
ขนาดต่างๆกัน หรืออีกอย่างหนึ่งก็คือระดับความสูงของถังเก็บน้ำบนที่สูงลงมาถึงพื้น 10 เมตรจะได้แรงดันน้ำ
เท่ากับ 1 Bar หรือ เท่ากับ 100 Kpa เรียกลักษณะการไหลตามแรงโน้มถ่วง แบบ กราวิตี้